Sự nghiệp

Lịch sử hình thành và phát triển

Nam Định có lịch sử phát triển lâu dài qua các thời kỳ lịch sử Việt Nam. Vùng đất này đã có dấu tích con người sinh sống từ thời tiền sử với những chiếc rìu đá, hòn nghè, chày đá được tìm thấy tại các dãy núi thuộc huyện Vụ Bản và huyện Ý Yên.

Thời dựng nước và Bắc thuộc

Thời Hùng Vương, Nam Định nằm trong cương vực nước Văn Lang, tương đương với huyện Bình Chương thuộc bộ Lục Hải. Sau khi nước Nam Việt bị nhà Tây Hán đánh chiếm năm 111 TCN, Nam Định nằm trong quận Giao Chỉ. Nhân dân Nam Định đã tham gia tích cực các cuộc khởi nghĩa chống Bắc thuộc, đặc biệt là cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng với 20 tướng lĩnh tham gia.

Thời Ngô - Đinh - Tiền Lê

Sau khi Ngô Quyền mất, vùng hạ lưu sông Hồng chịu sự chi phối của sứ quân Trần Lãm. Nam Định trở thành nơi hội tụ và đối đầu của các sứ quân thời loạn 12 sứ quân. Đinh Bộ Lĩnh đã tìm về vùng đất này để dẹp loạn thống nhất đất nước.

Thời Lý - Trần

Dưới thời Lý, Trần, Nam Định không chỉ là cửa ngõ quan trọng mà còn là trung tâm kinh tế. Thiên Trường được coi như kinh đô thứ hai thời Trần. Nơi đây có dấu tích của cung Trùng Quang và cung Trùng Hoa, là nơi hưng khởi của nhà Trần - triều đại đã ba lần đánh thắng quân Nguyên - Mông.

Các thời kỳ tiếp theo

Qua các triều đại Minh, Lê, Nguyễn, Nam Định luôn giữ vai trò quan trọng. Năm 1822, trấn Sơn Nam Hạ đổi thành trấn Nam Định, năm 1832 thành tỉnh Nam Định. Sau nhiều lần thay đổi ranh giới hành chính, đến năm 1996, Nam Định được tái lập như hiện tại với 9 đơn vị hành chính cấp huyện.

Thành tựu phát triển

Nam Định hiện là tỉnh đứng thứ 13 về dân số, thứ 33 về GRDP toàn quốc. Năm 2023, GRDP đạt 103.596 tỷ đồng, GRDP bình quân đầu người đạt 56 triệu đồng, tốc độ tăng trưởng 10,23%. Tỉnh có 17 cụm công nghiệp và nhiều khu công nghiệp lớn như Hòa Xá, Mỹ Trung, Bảo Minh.

Phong cách phát triển

Đặc điểm địa lý nổi bật

Nam Định có địa hình chia thành 3 vùng: đồng bằng thấp trũng, đồng bằng ven biển và vùng trung tâm công nghiệp - dịch vụ. Bờ biển dài 72 km với 4 cửa sông lớn. Khí hậu cận nhiệt đới gió mùa với nhiệt độ trung bình tháng 1 từ 16-18°C, tháng 7 trên 29°C.

Điểm mạnh và điểm yếu

Điểm mạnh: - Vị trí địa lý thuận lợi, gần Hà Nội và Hải Phòng - Truyền thống văn hóa lâu đời, là "đất học" - Nguồn nhân lực chất lượng cao - Hạ tầng giao thông phát triển với các quốc lộ và cao tốc

Điểm yếu: - Thường xuyên chịu ảnh hưởng bão, lũ lụt - Diện tích đất hạn chế cho phát triển - Cần đầu tư nâng cấp một số hạ tầng

Vai trò trong vùng

Nam Định là trung tâm văn hóa của vùng Sơn Nam Hạ, đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội đồng bằng sông Hồng. Thành phố Nam Định là đô thị loại 1, trung tâm công nghiệp dệt và thương mại - dịch vụ của vùng.

So sánh với các tỉnh cùng vùng

So với các tỉnh đồng bằng sông Hồng khác, Nam Định có mật độ dân số cao (1.078 người/km²), vượt cả Đà Nẵng và Cần Thơ. Về giáo dục, Nam Định thường xếp hạng nhất các bảng thống kê về thi THPT Quốc gia và tỷ lệ đỗ đại học.

Thành tích và Danh hiệu

Thành tích phát triển kinh tế

Lĩnh vực	Giai đoạn	Chỉ số	Thành tích	Ghi chú
GRDP	2023	103.596 tỷ đồng	Xếp thứ 33 toàn quốc	Tăng trưởng 10,23%
Dân số	2023	1.876.854 người	Xếp thứ 13 toàn quốc	Mật độ 1.078 người/km²
Xuất khẩu	2021	2,63 tỷ USD	Tăng 25,5%	Kim ngạch xuất nhập khẩu 4,08 tỷ USD
Công nghiệp	2021	IIP tăng 13,30%	Dẫn đầu ngành chế tạo	Đóng góp 41,86% GRDP

Danh hiệu tập thể

Giải đấu/Danh hiệu	Đơn vị	Năm	Vị trí
Khu dự trữ sinh quyển thế giới	Vườn quốc gia Xuân Thủy	2004	UNESCO công nhận
Đô thị loại 1	Thành phố Nam Định	2011	Bộ Xây dựng công nhận
Trường chuẩn quốc gia	THPT Giao Thủy	2003	Bộ GD&ĐT
Trường chuẩn quốc gia	THPT Trần Hưng Đạo	2009	Bộ GD&ĐT

Giải thưởng cá nhân

Nam Định là quê hương của nhiều nhân tài xuất sắc: - Lĩnh vực chính trị: Trường Chinh (Tổng Bí thư), Lê Đức Thọ (Ủy viên Bộ Chính trị) - Lĩnh vực giáo dục: Đội tuyển học sinh giỏi quốc gia nhiều năm xếp thứ nhất toàn quốc - Olympic quốc tế: Nhiều học sinh đạt huy chương vàng, bạc, đồng các kỳ thi Olympic Toán, Lý, Hóa, Sinh

Kỷ lục đặc biệt

• Tỉnh có mật độ dân số cao nhất vùng đồng bằng sông Hồng
• Nơi có 32/117 Thánh tử vì đạo Công giáo tại Việt Nam
• Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong có 100 năm lịch sử, trong top trường hàng đầu quốc gia
• Nguyễn Hiền - trạng nguyên trẻ nhất lịch sử khoa cử Việt Nam (13 tuổi)

Các cột mốc đáng nhớ

• 1062: Xây dựng chùa Keo Hành Thiện
• 1822: Thành lập tỉnh Nam Định
• 1945: Cách mạng tháng Tám thành công
• 1996: Tái lập tỉnh Nam Định như hiện tại
• 2004: Vườn quốc gia Xuân Thủy được UNESCO công nhận
• 2011: Thành phố Nam Định đạt đô thị loại 1

Đời tư

Sở thích truyền thống

Nam Định có nhiều hoạt động văn hóa đặc trưng như: - Lễ hội: Chợ Viềng (ngày 8 tháng Giêng), lễ khai ấn Đền Trần (đêm 14 tháng Giêng) - Nghệ thuật: Hát chèo Nam Định, hát xẩm với nghệ nhân Hà Thị Cầu - Ẩm thực: Phở bò Nam Định, bánh cuốn làng Kênh, kẹo Sìu Châu - Thể thao: Bóng đá với đội Nam Định từng vô địch Đông Dương và quốc gia

Hoạt động từ thiện và xã hội

Người dân Nam Định có truyền thống tương thân tương ái, đoàn kết. Nhiều cá nhân xuất thân từ Nam Định như Trường Chinh, Lê Đức Thọ đã có những đóng góp to lớn cho cách mạng và xây dựng đất nước. Các doanh nghiệp, tổ chức tại Nam Định thường xuyên tham gia các hoạt động từ thiện, hỗ trợ cộng đồng.

Phát triển kinh tế

Nam Định tập trung phát triển: - Công nghiệp: Dệt may, cơ khí, chế biến thực phẩm - Nông nghiệp: Trồng lúa, nuôi trồng thủy sản - Du lịch: Khai thác tiềm năng di tích lịch sử, văn hóa - Giáo dục: Đầu tư phát triển giáo dục chất lượng cao

Mối quan hệ với truyền thông

Nam Định được truyền thông đánh giá cao về: - Thành tích giáo dục xuất sắc với nhiều học sinh đoạt giải Olympic quốc tế - Bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống - Phát triển kinh tế ổn định, bền vững - Là điển hình về "đất học" của cả nước